Gaz toplumu: sosyoloji lugatine katki
Gaz toplumu, gaza gelmeye her daim hazir toplum oluyor. Sagduyu yoksunu, elestirel refleksleri zayif, verileni sip diye kapan, beklentilere uygun yanitlar veren, surprizlere kapali topluma gaz toplumu diyoruz.
Nihayetinde bir popcunun (Hande Yener) kendi ayarinda gormedigi meslektaslarini "bakkal sarkisi" yapmakla suclamasina karsilik Bakkallar Federasyonu Baskani'nin "bizden ozur dilesin, yoksa onu mahkemeye veririz" diye cikistigi bir toplumda yasiyoruz. (Al sana sivil toplum, bakkal federasyonumuz bile var). Alinganlik had safhada, ozguven yoksunlugu hala daha etlerimizi kemiriyor, akli selimden eser kalmadigi an'lar yasiyoruz. Bakkalin teki, "Hande Yener cok ayip etti, neden boyle bisey dedi anlam veremedim, onu gorunce artik kanali degistiriyorum" diyor. Oburu, "Hande Yener'i tanimam" diyor, "popcu" diye bilgilendiriyor onu muhabir, "olsun tanimiyorum" diye israr ediyor bakkal amca. Besbelli ki cidden tanimiyor, ama gozupek muhabir bundan bizim bu bakkal amcanin "Hande Yener'in benim nazarimda hicbir kiymeti harbiyesi yoktur" fikrine sahip oldugunu cikarmamizi bekliyor. Yersen yani.
Ancak gaz toplumlarinda Genc Parti gibi partiler oy patlamalari yapar. Hakkindaki iddialar bini asmis liderler mavi gozlu sarisin ve genc oldugu icin bu toplumlarda ragbet gorur. Hicbir inandiriciligi olmayan vaatler sirf cafcafli ve kulaga hos geldigi icin bu toplumlarda heyecan yaratir. "Secime uc gun kala Basbakan hakkinda buyuk bir bomba patlatacagim" diyen adamlar bu toplumlarda konusur, meydan doldurur, insan yerine konur. Ancak gaz toplumlarinda secim meydanlarinda yagli urganlar konusturulur. Rakipler "ehlikefylikle", "onbinlerce dolarlik hediye saati kabul etmekle" suclanir. Siyasi hedef program strateji taktik unutulur, tum politik ufuk dar bir magazinel cerceveye hapsedilir.
Radikal degisikliklerle toplumu "ustten" degistirmeye calisan toplumsal muhendislik projelerini oldugu gibi sahiplenmiyorum elbette. Ama toplumun verdigi her turlu tepkiyi oven toplum kuyrukculugu da olan ve olmasi gereken ayrimini gormezden geldigi icin problemli. Toplumsal degerlere "saygili" bir yaklasimla o degerlerin yarattigi gelenekci korluge karsi durmayi birlestirebilen bir politik yonelim ihtiyacimiz olan sey. Isin zorlugu da bunun olabilirliginde yatiyor biraz da.
Nihayetinde bir popcunun (Hande Yener) kendi ayarinda gormedigi meslektaslarini "bakkal sarkisi" yapmakla suclamasina karsilik Bakkallar Federasyonu Baskani'nin "bizden ozur dilesin, yoksa onu mahkemeye veririz" diye cikistigi bir toplumda yasiyoruz. (Al sana sivil toplum, bakkal federasyonumuz bile var). Alinganlik had safhada, ozguven yoksunlugu hala daha etlerimizi kemiriyor, akli selimden eser kalmadigi an'lar yasiyoruz. Bakkalin teki, "Hande Yener cok ayip etti, neden boyle bisey dedi anlam veremedim, onu gorunce artik kanali degistiriyorum" diyor. Oburu, "Hande Yener'i tanimam" diyor, "popcu" diye bilgilendiriyor onu muhabir, "olsun tanimiyorum" diye israr ediyor bakkal amca. Besbelli ki cidden tanimiyor, ama gozupek muhabir bundan bizim bu bakkal amcanin "Hande Yener'in benim nazarimda hicbir kiymeti harbiyesi yoktur" fikrine sahip oldugunu cikarmamizi bekliyor. Yersen yani.
Ancak gaz toplumlarinda Genc Parti gibi partiler oy patlamalari yapar. Hakkindaki iddialar bini asmis liderler mavi gozlu sarisin ve genc oldugu icin bu toplumlarda ragbet gorur. Hicbir inandiriciligi olmayan vaatler sirf cafcafli ve kulaga hos geldigi icin bu toplumlarda heyecan yaratir. "Secime uc gun kala Basbakan hakkinda buyuk bir bomba patlatacagim" diyen adamlar bu toplumlarda konusur, meydan doldurur, insan yerine konur. Ancak gaz toplumlarinda secim meydanlarinda yagli urganlar konusturulur. Rakipler "ehlikefylikle", "onbinlerce dolarlik hediye saati kabul etmekle" suclanir. Siyasi hedef program strateji taktik unutulur, tum politik ufuk dar bir magazinel cerceveye hapsedilir.
Radikal degisikliklerle toplumu "ustten" degistirmeye calisan toplumsal muhendislik projelerini oldugu gibi sahiplenmiyorum elbette. Ama toplumun verdigi her turlu tepkiyi oven toplum kuyrukculugu da olan ve olmasi gereken ayrimini gormezden geldigi icin problemli. Toplumsal degerlere "saygili" bir yaklasimla o degerlerin yarattigi gelenekci korluge karsi durmayi birlestirebilen bir politik yonelim ihtiyacimiz olan sey. Isin zorlugu da bunun olabilirliginde yatiyor biraz da.
